Woda jako przestrzeń życiowa ryb
2009-07-25
Woda jako przestrzeń życiowa
Wody śródlądowe zajmują łącznie powierzchnię 2,5 miliona km2 co stanowi 1,7% powierzchni lądów. Żyje w nich około 5000gatunków ryb. Podczas gdy jeden gatunek ryb wykazuje zdolności przystosowawcze i aklimatyzujące się w różnych środowiskach (np.płoć), to inne zamieszkują tylko jeden lub dwa typy wód i jeszcze do tego w małej liczbie i na małej przestrzeni (np.muławka) Występowanie niektórych gatunków ryb organizowane jest nie tylko przez typ zbiornika ,lecz także jakością wody .Składa się na nią temperatura i odczyn wody ,zawartość w niej soli i tlenu ,szybkość przepływu wody,głębokość rozległość zbiornika.
Zawartość soli decyduje o gęstości wody . Istnieje tak duża różnica w gęstości wody słonej i słodkiej,że dla licznych gatunków ryb stanowi to przeszkodę nie do pokonania Są oczywiście gatunki ,które występują zarówno w słonej wodzie mórz i w wodzie słonawej ujść rzek oraz w granicznych wodach zatok morza .po za tym są gatunki ,które z morza wpływają do rzek i na odwrót i to o każdej porze(np.ciernik) Większkość ryb przybywa jednak wyłącznie słodkim lub słonym środowisku wodnym.
temperatura wody zmienia sie ona z wysokością i szerokością geograficzną miejsca występowania .Jako przykład mieszkańców zimnych zbiorników można wymienić pstrąga i miętusa .Idealne dla pstrąga potokowego są wody o temperaturze nie przekraczające w lecie 15 stopni . Przy 18 stopniach pstrąg zaprzestaje przyjmować pokarmu ,rozmnaża się natomiast w temperaturze około 4 stopni celciusza. Miętus przystępuje do tarła również w zimie i w tym czasie jest najaktywniejszy i najbardziej żarłoczny. W lecie zapada przy wyższych temperaturach w ''letni stan spoczynku'' czyli stan letargiczny W podobny sposób przeżywają letnie okresy upałów także sumy i liny.Diametralnym przeciwieństwem ryb zimnowodnym są ryby ciepłych wód. Karpiom odpowiada temperatura od 20-25 stopni Celciusza , która była by dla pstrąga zabójcza Jeśli temperatura wody spada poniżej 8 stopni Celciusza karpie przestają jeść i zapadają w stan spoczynku ,tj. zwolnione zostaje tempo przemiany materii W temperaturze 4-6 stopni celciusza w stan snu zimowego zapdada większosć karpiowatych Przykładem ryby cieplolubnej jest podgatunek wzdręgi
tlen jest najważniejszym gazem rozpuszczonym w wodzie . Jego zawartość waha się w zależności od temperatury i zużycia przez żyjące organizmy. W niektórych typach wód jest tak mało tlenu ,że że ryby nie mogą w nich żyć. W innych typach wód zawartość tlenu zmniejsza się tylko okresowo , najczęściej w lecie. Ryby radzą sobie bardzo różnie z przejściowym niedoborem tlenu. Piskorz na przykład połyka powietrze na powierzchni wody ,które przedostaje się do tylnej części jelita i stąd to krwi . Liny zdolne są do oddychania skórnego , podczas gdy karasie wykorzystują tlen uzyskiwany z przemiany materii z zapasów w organizmie (tzw.oddychanie beztlenowe)Stąd liny mogą przetrwać bez tlenu na dnie zbiornika aż do pół roku.
Odczyn wody zależy od jej pochodzenia i otaczającego środowiska. Woda wypływająca z głębszych warstw ma najczęściej odczyn zasadowy (wysoka wartość pH)Woda z torfowisk jest natomiast kwaśna (niska wartość pH)Stopień kwaśności wód stale wzrasta wskutek zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki Zazwyczaj ryby tolerują niewielką zmianę stopnia kwasowości Większe zakwaszenie wody prowadzi do zwolnienia wzrostu i osiągania mniejszej masy ciała Duże wahania odczynu wody wytrzymują tylko karasie i płotki W mocno kwaśnych wodach torfowiskowych przeżywają pstrąg żródlany strzelba przekopowa szczupak okoń karaś a czasem także lin i płoć
Wody śródlądowe zajmują łącznie powierzchnię 2,5 miliona km2 co stanowi 1,7% powierzchni lądów. Żyje w nich około 5000gatunków ryb. Podczas gdy jeden gatunek ryb wykazuje zdolności przystosowawcze i aklimatyzujące się w różnych środowiskach (np.płoć), to inne zamieszkują tylko jeden lub dwa typy wód i jeszcze do tego w małej liczbie i na małej przestrzeni (np.muławka) Występowanie niektórych gatunków ryb organizowane jest nie tylko przez typ zbiornika ,lecz także jakością wody .Składa się na nią temperatura i odczyn wody ,zawartość w niej soli i tlenu ,szybkość przepływu wody,głębokość rozległość zbiornika.
Zawartość soli decyduje o gęstości wody . Istnieje tak duża różnica w gęstości wody słonej i słodkiej,że dla licznych gatunków ryb stanowi to przeszkodę nie do pokonania Są oczywiście gatunki ,które występują zarówno w słonej wodzie mórz i w wodzie słonawej ujść rzek oraz w granicznych wodach zatok morza .po za tym są gatunki ,które z morza wpływają do rzek i na odwrót i to o każdej porze(np.ciernik) Większkość ryb przybywa jednak wyłącznie słodkim lub słonym środowisku wodnym.
temperatura wody zmienia sie ona z wysokością i szerokością geograficzną miejsca występowania .Jako przykład mieszkańców zimnych zbiorników można wymienić pstrąga i miętusa .Idealne dla pstrąga potokowego są wody o temperaturze nie przekraczające w lecie 15 stopni . Przy 18 stopniach pstrąg zaprzestaje przyjmować pokarmu ,rozmnaża się natomiast w temperaturze około 4 stopni celciusza. Miętus przystępuje do tarła również w zimie i w tym czasie jest najaktywniejszy i najbardziej żarłoczny. W lecie zapada przy wyższych temperaturach w ''letni stan spoczynku'' czyli stan letargiczny W podobny sposób przeżywają letnie okresy upałów także sumy i liny.Diametralnym przeciwieństwem ryb zimnowodnym są ryby ciepłych wód. Karpiom odpowiada temperatura od 20-25 stopni Celciusza , która była by dla pstrąga zabójcza Jeśli temperatura wody spada poniżej 8 stopni Celciusza karpie przestają jeść i zapadają w stan spoczynku ,tj. zwolnione zostaje tempo przemiany materii W temperaturze 4-6 stopni celciusza w stan snu zimowego zapdada większosć karpiowatych Przykładem ryby cieplolubnej jest podgatunek wzdręgi
tlen jest najważniejszym gazem rozpuszczonym w wodzie . Jego zawartość waha się w zależności od temperatury i zużycia przez żyjące organizmy. W niektórych typach wód jest tak mało tlenu ,że że ryby nie mogą w nich żyć. W innych typach wód zawartość tlenu zmniejsza się tylko okresowo , najczęściej w lecie. Ryby radzą sobie bardzo różnie z przejściowym niedoborem tlenu. Piskorz na przykład połyka powietrze na powierzchni wody ,które przedostaje się do tylnej części jelita i stąd to krwi . Liny zdolne są do oddychania skórnego , podczas gdy karasie wykorzystują tlen uzyskiwany z przemiany materii z zapasów w organizmie (tzw.oddychanie beztlenowe)Stąd liny mogą przetrwać bez tlenu na dnie zbiornika aż do pół roku.
Odczyn wody zależy od jej pochodzenia i otaczającego środowiska. Woda wypływająca z głębszych warstw ma najczęściej odczyn zasadowy (wysoka wartość pH)Woda z torfowisk jest natomiast kwaśna (niska wartość pH)Stopień kwaśności wód stale wzrasta wskutek zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki Zazwyczaj ryby tolerują niewielką zmianę stopnia kwasowości Większe zakwaszenie wody prowadzi do zwolnienia wzrostu i osiągania mniejszej masy ciała Duże wahania odczynu wody wytrzymują tylko karasie i płotki W mocno kwaśnych wodach torfowiskowych przeżywają pstrąg żródlany strzelba przekopowa szczupak okoń karaś a czasem także lin i płoć